Fogo (3) - Catedral do Apóstolo Santiago SANTIAGO DE COMPOSTELA (GALICIA)
  | |
| Localización | Torre das campás |
|---|---|
| Diámetro | 109 |
| Altura bronce | 95 |
| Borde | 11 |
| Peso aproximado | 750 |
| Fundidor | PALACIO, FERNANDO DE |
| Año fundición | 1749 |
| Descripción | A campá ten dúas inscripciones. Na parte superior di en grego e latín "IHS MARIA Y JOSEPH AИИO AИATIVITATE DOMIИI ✱ I 7 4 9 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " que deberon escribir "IHS MARIA ET JOSEPH ANNO A NATIVITATE DOMINI 1789" é dicir JESÚS, MARÍA E JOSÉ. ANO DA NATIVIDAD DO SEÑOR 1789. O anagrama de Jesús, que deberon escribir "IHΣ", corresponde á abreviatura de IHΣYΣ, e escríbese usualmente como IHS. Outra variante JHS procedería do latín, aínda que a segunda letra é o Eta ou E longa grega. Foi introducido como devoción por San Bernardino de Siena. O seu significado é polivalente: para uns é o inicio do nome de Jesús en grego, para outros son as siglas latinas de IESVS HOMO SALVATOR (JESÚS SALVADOR DO HOME). "JESÚS, MARÍA E JOSÉ" A invocación á Sagrada Familia é habitual en campás do século XVIII, e constitúe unha frase común, a miúdo seguida do nome real da campá. Algúns fundidores seguen utilizando estes tres nomees como inicio da epigrafía nos nosos días. A segunda frase, en latín, moito máis longa: "FERDIИAИDUS DEPALACIO HOC SIGИVM EX VETERI MATERIA COИSTRVXIT COMPOSTELLAИAM GVBERИAИTE SEDEM YLLMO ET RMO D D CAIE # " / "TAИO GIL TABOADA HVIVS CIVITATIS ET ARCHIEPISCOPATVS MERITISSIMO AИTISTITE ET DOMIИO DECAИO HVIVS ALMÆ ECCLESIÆ D JOAИИE BAR # " / "ИABA CORИEJO ET FABRICAM ADMIИISTRAИTE DOCT D EMAИUELLE AИTOИIO POSSE ET SOTO EIVSDEM METROPOLITAИÆ ECLESÆ CAИOИICO DEO OP" / " # TIMO MAX SACRUM ET SS APOSTOLIS PHILIPO ET JACOBO" é dicir FERNANDO DE PALACIO FIXO ESTA CAMPÁ DE MATERIAL VELLO SENDO GOBERNANTE DA SÉ COMPOSTELANA O ILUSTRÍSIMO E REVERENDÍSIMO DOUTOR DON CAYETANO GIL TABOADA DIGNÍSIMO BISPO E SEÑOR DESTA CIDADE E ARCHIDIÓCESIS, DEÁN DESTA CATEDRAL DON JUAN BERNABÉ CORNEJO E ADMINISTRADOR DA FÁBRICA O DOUTOR DON MANUEL ANTONIO POSSE E SOTO CANÓNIGO DESTA IGREXA METROPOLITANA. DEDICADO AO DEUS MOI GRANDE E BONDADOSO E AOS SANTOS APÓSTOLOS FELIPE E SANTIAGO. No medio ten unha cruz con pedestal. |
| Inscripción tercio | (2 cordóns) / "IHS MARIA Y JOSEPH AИИO AИATIVITATE DOMIИI ✱ I 7 4 9 ✱ ✱ ✱ ✱ ✱ " / (2 cordóns) |
| Inscripción medio | (00) (cruz con pedestal) (2 cordóns) |
| Inscripción medio pie | (2 cordóns) / "FERDIИAИDUS DEPALACIO HOC SIGИVM EX VETERI MATERIA COИSTRVXIT COMPOSTELLAИAM GVBERИAИTE SEDEM YLLMO ET RMO D D CAIE # " / (cordón) / "TAИO GIL TABOADA HVIVS CIVITATIS ET ARCHIEPISCOPATVS MERITISSIMO AИTISTITE ET DOMIИO DECAИO HVIVS ALMÆ ECCLESIÆ D JOAИИE BAR # " / (cordón) / "ИABA CORИEJO ET FABRICAM ADMIИISTRAИTE DOCT D EMAИUELLE AИTOИIO POSSE ET SOTO EIVSDEM METROPOLITAИÆ ECLESÆ CAИOИICO DEO OP" / (2 cordóns) / " # TIMO MAX SACRUM ET SS APOSTOLIS PHILIPO ET JACOBO" (palabras subliñadas con signos de separación) |
| Prima | Reb 4 -07 |
| Hum | Mi 3 -24 |
| Tercera menor | Sol 4 +19 |
| Quinta | La 4 +42 |
| Octava | Fa 5 +07 |
| Toques tradicionales | A campá non participaba nos toques ordinarios diarios, de festa ou de defuntos. Soamente tocábase, seguramente cunha cordo desde a casa dos campaneiros ao pé da torre, para lume. Con todo, na primeira mecanización foi dotada dun mallo externo por gravidade, para contraponerla ao volteo das dúas campás pequenas, unha procedente do tellado e a outra do toque de coro diario, que tampouco volteaban senón que se balanceaban. Nesta primeira mecanización, a campá que non tocaba tradicionalmente, era a única que soaba. |
| Toques actuales | Na actualidade participa dos toques festivos e de defuntos, cun electromallo exterior. |
| Yugo | Madeira |
| Estado de conservación | Conserva o badalo, terminado en ollal, que foi cortado e pasado pola asa badaleira; dese modo pega demasiado alto, con perigo de rotura da campá. (Grafito no interior) "RUBEN / Y / MIGUEL / QUE / SUBIERON / LOS VALCONES / EN EL / 4-3-1967" (ano dubidoso) "José A. / PUENTE / M. S. 28-1-54." "J L" "Gumirsindo" Mazo exterior de gravidade, da primeira mecanización, desconectado. Electromazo monofásico de dobre bobina en uso. A campá foi inmobilizada mediante uns soportes mecánicos recentes que impiden o movemento. O cepo e as asas da campá foron recubertos de fibra de vidro pintada de verde, seguramente para protexelo. A medio prazo destruirá de xeito irremediable o conxunto de madeira e ferro. En 2014 o electromallo ten pintado o número 5. Unha das dúas bobinas do electromallo está desconectada. |
| Mecanismos para tocar | (04) Mazo exterior por gravidade, inutilizado - Electromallo monofásico de dúas bobinas. |
| Protección | Protección genérica ao atoparse nun BIC declarado. No entanto debería incoarse expediente de inclusión da campá no Inventario Xeral de Bens Mobles. |
| Valoración | En caso de rotura soamente pode ser soldada. Pode ser remplazada por unha campá de distinta afinación. |
| Instalación | A instalación é tradicional e debe ser conservada para protexer a sonoridad e outros valores culturais. Calquera mecanización deberá conservar estas calidades, reproducir os toques tradicionais e permitir os toques manuais. |
| Autores | |
| Editor | LLOP i BAYO, Francesc |
| Fecha | 25-10-2016 |
| 81 Fotos | |